Diagnoza szumów usznych jest skomplikowanym zadaniem medycznym. W wielu przypadkach niemożliwe jest jednoznaczne ustalenie przyczyny dolegliwości. Biorąc pod uwagę związek między szumami usznymi a starzeniem się, te dolegliwości mogą być objawem stopniowej utraty słuchu. Przyczyną może być naturalne starzenie się organizmu i związane z tym uszkodzenia struktury przekształcającej drgania mechaniczne w impulsy nerwowe. Ten proces może ulegać zakłóceniom w wyniku ekspozycji na głośne dźwięki lub postępującego starzenia.
Innymi przyczynami szumów usznych mogą być infekcje wirusowe lub bakteryjne i blokady w kanale słuchowym. Czasem płyn, woskowina czy zanieczyszczenia gromadzą się przed bębenkiem i prowadzą do wzrostu ciśnienia, które jest odczuwalne jako szum.
Wiele osób doświadcza szumów usznych po urazach głowy i szyi, nadmiernym obciążeniu te części ciała lub ich deformacjach. Dźwięki te zazwyczaj dotyczą jednego ucha. Szumienie w obu uszach może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków – w takim przypadku objaw zwykle ustępuje po zaprzestaniu ich stosowania.