Zwyrodnienie czołowo-skroniowe, znane również jako FTLD, jest stanem neurologicznym, który może nie być często uwzględniany, ale jest prawdopodobnie trzecią najczęstszą przyczyną otępienia po chorobie Alzheimera i zaburzeniach naczyniowych. Ciekawym faktem jest to, że FTLD jest klasyfikowane jako typ taupatii – grupy schorzeń, które charakteryzują się obecnością nieprawidłowego białka tau w centralnym układzie nerwowym. Zauważalne symptomy kliniczne są spowodowane nagromadzeniem tego właśnie białka.
FTLD, czyli zwyrodnienie płata czołowo-skroniowego (inaczej frontotemporal lobar degeneration), obejmuje wiele różnych zaburzeń z tą samą cechą – progresywnym uszkodzeniem płatów czołowych i skroniowych mózgu. Dominującymi objawami tego stanu są nie tylko zaburzenia mowy, ale także objawy neuropsychiatryczne, takie jak różnego rodzaju nieprawidłowości w zachowaniu. Warto zauważyć, że mimo iż termin „otępienie” jest często używany w kontekście tej choroby, zaburzenia funkcji poznawczych nie zawsze są główną cechą FTLD, zwłaszcza na wczesnych etapach rozwoju choroby.
Większość osób z diagnozą FTLD ma przypadki sporadyczne, które najczęściej ujawniają się po 65. roku życia. Istnieją jednak również postacie rodzinne tej choroby, które mogą ujawniać się wcześniej. Co więcej, ryzyko rozwoju FTLD u osoby, która ma członków rodziny cierpiących na tę chorobę, jest aż 3,5 razy większe niż w populacji ogólnej.
Niestety, FTLD jest chorobą wyjątkowo trudną zarówno w diagnozowaniu, jak i leczeniu. Nie odkryto jeszcze żadnego skutecznego leku, który mógłby zatrzymać postępujący proces zwyrodnieniowy. Obecne metody leczenia koncentrują się głównie na łagodzeniu objawów neuropsychiatrycznych.
Co do objawów otępienia czołowo-skroniowego (FTD – frontotemporal dementia ), występuje szereg charakterystycznych symptomów, takich jak zaburzenia mowy (afazja czuciowa lub ruchowa, dyzartria, agramatyzm), trudności w rozpoznawaniu znaczenia słów, echolalia (powtarzanie słów rozmówcy), perseveracje (powtarzanie tych samych słów i fraz) oraz postępujące zaburzenia osobowości. W przeciwieństwie do typowej choroby Alzheimera, FTLD zazwyczaj pojawia się wcześniej, często przed 65. rokiem życia. Wielu pacjentów doświadcza zachowań aspołecznych, które mogą prowadzić do konfliktów, izolacji społecznej i ostatecznie przymusowego leczenia w instytucji psychiatrycznej. Inne typowe objawy to nadmierne jedzenie, zwiększone libido i agresja.