Wszyscy pragniemy dożyć starości w dobrym zdrowiu. Podstawą tego jest czterofilarowy system obowiązków, które musimy zrealizować. Te elementy to: odpowiednio zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna, wykonywanie profilaktycznych badań medycznych oraz systematyczne przeprowadzanie szczepień ochronnych.
Młodość kończy się w wieku 30 lat, następnie przechodzimy na etap dojrzałości, który trwa do 59 lat. Od 60 roku życia zaczyna się starość, która potrafi trwać nawet dwukrotnie dłużej niż okres młodości. W Polsce każdy, kto przekroczył 60 rok życia, ma prawo do opieki geriatrycznej. Profilaktyka chorób starczych powinna rozpocząć się znacznie wcześniej, już podczas dorosłości. Jest to kluczowy moment, aby wprowadzić zdrowe nawyki.
Regularne ćwiczenia są niezbędne dla zachowania zdrowia w późniejszym wieku. Niestety polscy seniorzy często prowadzą siedzący tryb życia. Dla utrzymania kondycji wystarczy codzienny, trwający pół godziny trening aerobowy. Zgodnie z amerykańskimi wytycznym, w ciągu tygodnia senior powinien przeprowadzić 150 minut umiarkowanej aktywności fizycznej oraz dwa razy po 15 minut lub więcej ćwiczeń siłowych i rozciągających.
Zdrowe odżywianie jest kolejnym kluczowym czynnikiem zapewniającym zdrową starość. Najbardziej rekomendowanym rodzajem diety jest dieta śródziemnomorska, bogata w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Konieczne jest spożywanie również pełnowartościowego białka – minimum 1,5 g na kilogram masy ciała. Białko odgrywa istotną rolę nie tylko jako składnik budulcowy organizmu, ale także pomaga w skutecznym działaniu szczepień ochronnych. Niezbędne jest też uzupełnianie codziennej diety o witaminę D, której brakuje w naszej strefie klimatycznej.
Choć większość Polaków jest świadoma konieczności szczepień, to jednak niewielu z nich decyduje się na przeprowadzenie tych procedur. Na przykład, w sezonie 2021/2022 tylko 7% populacji zaszczepiło się przeciw grypie. Wśród seniorów odsetek ten był większy, ale jeszcze daleki od zalecanego przez WHO poziomu 75% – tylko 23% seniorów zdecydowało się na szczepienie.
Obecnie dostępne są różne szczepienia, w tym przeciw półpaścowi czy przeciwko wirusowi RSV, mogącemu powodować ciężkie zapalenia płuc u osób starszych. Szczepienia te są dostępne dla osób powyżej 50 roku życia, zwłaszcza tych, którzy w przeszłości przechodzili ospę wietrzną. Istotne jest również szczepienie przeciwko krztuścowi, chorobie bardzo zakaźnej, która może być niebezpieczna dla niezaszczepionych niemowląt. W przypadku seniorów szczególnie rekomendowane są też szczepienia przeciw pneumokokom, które są jednym z głównych sprawców zapaleń płuc.
Szeroka oferta szczepień dla seniorów wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Zalecane są szczepienia przeciwko grypie i pneumokokom, a także przeciwko półpaścowi i wirusowi RSV. Problemem pozostaje kwestia zakażenia SARS-CoV2 – zgodnie z wytycznymi WHO osoby powyżej 75 roku życia z wieloma chorobami powinny być regularnie co pół roku/rok szczepione przeciwko temu wirusowi.