Rozwój rehabilitacji jako samodzielnej gałęzi nauk medycznych zaczął się w połowie XX wieku. Jej głównym celem jest optymalizowanie stanu zdrowia pacjentów, zwiększanie ich sprawności fizycznej i poprawa jakości życia, zwłaszcza po doznanych urazach lub operacjach. W ostatnim czasie obserwujemy pojawienie się nowego, wielodyscyplinarnego podejścia, nazywanego prehabilitacją. Co to jest, co ma na celu i dlaczego często określa się je jako „przyszłość chirurgii”?
Prehabilitacja to strategia polegająca na wszechstronnym przygotowaniu pacjenta do nadchodzącej operacji chirurgicznej. Jej kluczowe zadania obejmują minimalizacje ryzyka komplikacji oraz zapewnienie jak najbardziej łagodnego i efektywnego procesu operacji i późniejszej terapii pooperacyjnej. Termin ten powstał poprzez zestawienie słowa „rehabilitacja” (podkreślając jego pewne pokrewieństwo z tą dziedziną) i prefiksu „pre-” (wskazując, że odnosi się do wszystkiego, co ma miejsce przed operacją).
Proces wielokierunkowy
Podstawowym celem prehabilitacji jest systematyzacja tego, co większość lekarzy przeprowadzających procedury medyczne intuicyjnie odczuwa. Dzięki wszechstronnemu i kompleksowemu przygotowaniu pacjenta do terapii, cały proces staje się bardziej płynny, przemyślany i powtarzalny. Chirurg kwalifikujący do operacji powinien informować pacjenta o możliwości skorzystania z prehabilitacji. Z założenia to on ma prowadzić pacjenta przez proces mentalnego i fizycznego przygotowania do leczenia.
Etapy prehabilitacji
Pacjent skierowany na prehabilitację przez chirurga, w pierwszym etapie bierze udział w wizycie konsultacyjnej. W tym czasie zostaje poinformowany o konieczności porzucenia szkodliwych nawyków i przejścia na zdrowszy styl życia. Lekarz musi uwzględnić stan odżywiania pacjenta, co jest szczególnie istotne dla osób cierpiących na choroby nowotworowe. Wyniszczenie organizmu może znacząco utrudnić postępowanie okołooperacyjne i gojenie. Po zidentyfikowaniu potencjalnych problemów przedoperacyjnych, podejmowane są decyzje dotyczące dalszych kroków, takich jak procedury fizjoterapeutyczne czy żywieniowe. Lekarz decyduje o konieczności wykonania określonych badań krwi i rozważa potrzebę wsparcia psychologicznego dla pacjenta.